Chân dung Central Group: Gia tộc Thái gốc Hoa

Cuối năm 2014, thương hiệu bán lẻ Robinson của Central mở ra tại Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh với cái tên ROBINS. Tới đầu năm nay, Power Buy, chuỗi cửa hàng điện máy của tập đoàn này đã tiếp bước với thương vụ mua lại 49% cổ phần của điện máy Nguyễn Kim. Về quy mô, cả hai khoản đầu tư trên đều khổng lồ, cho thấy tiềm lực hùng hậu của Central.

Vậy Central Group là ai? Cái tên còn khá xa lạ với người Việt nhưng lại quá quen thuộc với người Thái. Gần 90 năm tuổi, Central Group hiện là tập đoàn bán lẻ lớn nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, quay ngược dòng thời gian, vào năm 1927, Central Group không phải là một trung tâm thương mại mà chỉ là một cửa hàng tạp hóa nhỏ tại quận Thonburi ở bờ Tây sông Chao Phraya.

Chủ cửa hàng, Tiang Chirathivat không phải là người Thái. Ông di cư tới Bangkok từ Hải Nam, Trung Quốc trước đó 2 năm, vào năm 1925. Nhờ có tài kinh doanh, công việc làm ăn của Tiang Chirathivat diễn ra thuận lợi. Tới năm 1956, Tiang quyết định mở rộng kinh doanh. Ông mở ra khu trung tâm thương mại Central Trading tại Chinatown. Đây chính là tiền thân của Central Group ngày nay. Central Trading lúc đó bán nhiều loại mặt hàng, từ quần báo cho tới đồ gia dụng.

Tại thời điểm đó, Central Trading là trung tâm mua sắm đầu tiên ở Thái Lan, và cũng là nơi đầu tiên đề ra mức giá cố định. Trước đó, hàng hóa được bán theo kiểu “thuận mua vừa bán”. Với việc đưa ra mức giá cố định không mặc cả, Central Trading trở thành một cuộc cách mạng trong kinh doanh bán lẻ tại Thái Lan.

Năm 1974, tập đoàn này tiến công vào trung tâm Bangkok, mở ra khu mua sắm Central Childom. Năm 1982, tập đoàn này mở rộng sang phân khúc trung tâm mua sắm với Central Plaza Ladprao ở Bắc Bangkok.

Tới năm 1983, Central Group có thêm lĩnh vực kinh doanh khách sạn, đây là lĩnh vực đưa Central ra khỏi biên giới Thái Lan để mở rộng ra nhiều khu vực khác trên thế giới như đảo Bali, Maldives hay Trung Đông.

Sau quãng thời gian tự mở rộng và phát triển, tới giai đoạn những năm 90, Central Trading đẩy mạnh việc thâu tóm các công ty khác. Tập đoàn nàyvà liên doanh với nhà bán lẻ Pháp để cho ra đời thương hiệu Big C, chính thức bước chân vào kinh doanh siêu thị năm 1994.

Tới năm 1995, Central hoàn tất việc thâu tóm nhà bán lẻ Robinson, đồng thời đẩy mạnh đầu tư sang các loại hàng hóa đặc thù như chuỗi cửa hàng điện máy, cửa hàng thuốc, cửa hàng tiện lợi,…

Điểm nhấn của Central Group đó là thâu tóm khu phức hợp World Trade Center vào năm 2002. World Trade Center là khu phức hợp thương mại khổng lồ ở khu vực Ratchaprasong, trung tâm Thái Lan, với nhiều thương hiệu nổi tiếng thuê mặt bằng. World Trade Center sau đó đã được đổi tên thành CentralWorld, và hiện được biết đến như biểu tượng của tập đoàn. Khu phức hợp này đã bị cháy trong cuộc biểu tình tại Thái Lan vào năm 2010.

Tập đoàn gia đình đúng nghĩa

Nhà sàng lập kiêm chủ tịch tập đoàn Tiang Chirathivat có tới 3 người vợ và 25 người con. Sau khi ông Tiang qua đời vào năm 1968, những người con trai của ông Tiang lần lượt nắm giữ vị trí này cho đến tận ngày nay. Con cả của Tiang, Samrit giữ ghế chủ tịch từ năm 1968 đến năm 1989, tiếp theo đó là người con thứ hai Wanchai, là chủ tịch từ năm 1989 đến năm 2002. Một người con khác của ông Tiang, Sudhichai vừa trở thành chủ tịch mới nhất của Central Group vào tháng 11 vừa qua sau nhiều năm giữ vai trò CEO tập đoàn.

 Những người con của ông Tiang, hay thế hệ thứ hai của gia tộc Chirathivats đã vận hành Central Group trong gần nửa thế kỷ. Quãng thời gian đủ lâu để thế hệ này chuẩn bị chuyển giao quyền lực cho thế hệ thứ 3. Tos Chirathivat, gương mặt sáng giá nhất trong thế hệ thứ 3 của gia tộc Chirathivat, vừa vượt qua người bác Sudhitham của mình để trở thành CEO của tập đoàn.

Tos năm nay 49 tuổi, có bằng MBA tại đại học Columbia, Mỹ và làm việc cho Citibank trước khi quay về Central vào năm 1989, hiện đang là nhân vật chủ chốt trong mảng bán lẻ của tập đoàn. Xét về tuổi tác, Tos là người con ít tuổi nhất trong số 8 người con của ông Samrit, nhưng lại đang nắm giữ vị trí rất cao trong tập đoàn

Từ trái qua, nhà sáng lập Tiang Chirathivat, chủ tịch đời thứ hai Samrit Chirathivat và chủ tịch đời thứ ba Wanchai Chirathivat.

Tại Central Group, tất cả những nhân sự cao cấp trong tập đoàn đều là thành viên trong gia đình Chirathivat. Có thể nói, Central Group là một tập đoàn gia đình – theo đúng nghĩa đen. Theo nhiều thông tin, hiện có khoảng 150 người trong gia tộc này đang làm việc tại tập đoàn.

Song song với việc bổ nhiệm ông Tos vào vài trò CEO tập đoàn, Central Group cũng tiến hành tái cơ cấu. 5 lĩnh vực chủ chốt, bao gồm bán lẻ, phát triển bất động sản, bán buôn, khách sạn và nhà hàng đã được chia ra cho 8 công ty riêng biệt. Đây là lần tái cơ cấu sâu rộng nhất của tập đoàn trong vòng 30 năm qua để đảm bảo tập đoàn sẽ hoạt động hiệu quả hơn và cạnh tranh tốt hơn.  Chỉ riêng mảng bán lẻ lại được chia nhỏ ra thành 4 phần, bao gồm trung tâm thương mại và cửa hàng tiện lợi. Mỗi mảng kinh doanh lại có một giám đốc điều hành riêng để quyết định hoạt động kinh doanh. Các vấn đề lớn sẽ được thảo luận tại một ủy ban điều hành, trong đó tất cả các CEO ngồi lại với nhau để giải quyết vấn đề. Ủy ban này họp ít nhất 25 lần mỗi năm.

Dưới sự lãnh đạo của cả một gia đình, Central Group đang tiếp tục tăng trưởng với tốc độ chóng mặt, đặc biệt là tích cực mở rộng ra nước ngoài. Thực tế, ngoài mảng kinh doanh khách sạn, Central Group mới bắt đầu mở rộng ra ngoài Thái Lan vài năm trở lại đây.

Năm 2011, tập đoàn này mở trung tâm ngoài Thái Lan đầu tiên tại tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc và tới năm 2014 này mới mở một trung tâm khác tại Jarkata, Indonesia