Xét về mặt hiện tượng, thì phá sản và giải thể DN có thể đều đưa đến một hậu quả pháp lý là chấm dứt sự tồn tại của DN và phân chia tài sản còn lại cho các chủ nợ, giải quyết các nghĩa vụ tài chính với của DN với nhà nước và những người có liên quan. Tuy nhiên, xét về mặt bản chất, phá sản và giải thể có sự khác biệt rất rõ rệt.
1. Về lý do
- Phá sản: Chỉ do mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn.
- Giải thể DN: Nhiều nguyên nhân dẫn đến giải thể:
– Mục tiêu kinh doanh đã đạt được hoặc không muốn kéo dài hay không muốn tiếp tục hoạt động kinh doanh;
– Hết thời hạn hoạt động đầu tư, kinh doanh theo giấy phép;
– Bị thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động do vi phạm pháp luật.
2. Cơ quan ra quyết định
- Phá sản: Tòa án ra quyết định
- Giải thể DN: Quyết định có thể được đưa ra bởi chủ DN hoặc Cơ quan nhà nước có thẩm quyền (chẳng hạn: cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép thành lập).
3. Thủ tục tiến hành
- Phá sản: Thủ tục tư pháp có tính tố tụng cao: chủ nợ đệ đơn lên tòa án xin giải quyết phá sản DN và tuyên bố DN phá sản
- Giải thể DN: Thủ tục hành chính: chủ DN tự quyết định việc giải thể hoặc theo quyết định, phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
4. Hậu quả pháp lý
- Phá sản: Có nhiều khả năng xảy ra:
– DN có thể bị tuyên bố phá sản, chấm dứt hoạt động, xóa tên khỏi sổ đăng ký kinh doanh; hoặc
– DN có thể tái cơ cấu, thay đổi chủ sở hữu và vẫn tiếp tục hoạt động.
- Giải thể DN: DN chấm dứt hoạt động và bị xóa tên khỏi sổ đăng ký kinh doanh.
5. Thanh lý tài sản
- Phá sản: Việc thanh toán tài sản, phân chia giá trị tài sản còn lại của DN, HTX được thực hiện thông qua một cơ quan trung gian sau khi có quyết định tuyên bố phá sản.
- Giải thể DN: Khi giải thể chủ DN hoặc DN, HTX trực tiếp thanh toán tài sản, giải quyết nghĩa vụ tài chính với các bên liên quan.
6. Thái độ của nhà nước đối với người quản lý và chủ sở hữu DN, HTX
- Phá sản: Những người giữ chức vụ lãnh đạo trong các DN nhà nước không được đảm đương các chức vụ lãnh đạo tại các DN nhà nước nào kể từ ngày DN nhà nước mà họ quản lý bị phá sản.
Người giữ chức vụ quản lý của DN, HTX bị tuyên bố phá sản có thể bị cấm thành lập DN, HTX trong thời hạn 03 năm kể từ ngày DN, HTX bị tuyên bố phá sản. - Giải thể DN: Chủ DN, HTX chấm dứt do giải thể được toàn quyền thực hiện các hoạt động đầu tư, kinh doanh trở lại bằng việc thành lập các DN hay các HTX mới mà không bị hạn chế gì.
Xem thêm: